Trzeba pamiętać, że Apokalipsa jako utwór literacki wyrosła z nurtów apokaliptycznych swojej epoki, przyjęła metodę interpretacji dziejów i szatę literacką szeroko znaną w kręgach patriotycznych narodu wybranego, ale różniła się w zasadniczy sposób w koncepcji teologicznej. Apokaliptyka żydowska zakładała nadejście Mesjasza i w dużej mierze zachęcała do podjęcia dzieła przygotowania jego przyjścia. Przekonanie, że czas już jest bliski tego nadejścia był powszechny. Apokalipsa św. Jana przedstawia obraz świata, w którym Mesjasz jest już obecny, teraz jest czas zbawienia, sąd już się dokonuje. Przestrzeń zbawienia obejmuje przeszłe pokolenia, obecne i te, które nadchodzą. Obszarem działania Chrystusa jest cały wszechświat, a więc Hades, ziemia i niebo (gr. kosmos). Apokalipsa św. Jana dzieli zatem przekonanie z apokaliptyką żydowską, że świat obecny jest przepełniony złem, ale jest też radosną nowiną o zbawieniu, na którą Żydzi jeszcze czekają. Dla chrześcijan ta radosna nowina płynie z faktu, że Chrystus przyniósł dar życia wiecznego, z którego korzysta wspólnota Kościoła, a przede wszystkim męczennicy. Autor Apokalipsy z utęsknieniem wygląda przybycia Chrystusa po raz wtóry, kiedy radość będzie pełna z Jego obecności. To napięcie eschatologiczne towarzyszy jego rozważaniom i jest sensem interpretacji bieżących wydarzeń historycznych.

Wydaje się, że genezy sformułowań Apokalipsy Jana należy szukać w czasach prześladowań Żydów w Aleksandrii za cesarza Klaudiusza (41-54) przemawiają za tym niektóre sformułowania bliskie mentalności ludzi zamieszkujących Egipt. Następnie chrześcijanie odnieśli już funkcjonujące przepowiednie do własnej sytuacji w czasach prześladowań za rządów Nerona (54-68), a następnie przeprowadzono kolejną refleksję nad już istniejącą Apokalipsą w czasach prześladowań za rządów Domicjana (81-96). Ten trzyetapowy sposób nawarstwiania się kolejnych interpretacji przepowiedni odnoszących się do losów ludzi i świata skłania do wielkiej czujności egzegetę interpretującego tekst Apokalipsy. Stąd niniejsza refleksja próbuje odkrywać zależności sformułowanych przepowiedni od środowiska redakcji tekstu i jego przekształcenia w kolejnych etapach rozwoju. Nie jest to jednak próba docierania do pierwotnego tekstu, ponieważ pierwotne symbole i obrazy zaledwie służyły jako nośnik nowych wyobrażeń. Apokalipsa wymaga odwrotnego kierunku interpretacyjnego niż Ewangelie. W Ewangeliach próbujemy dotrzeć do czynów i słów Jezusa, by zbliżyć się jak najpełniej do Jego nauczania. Natomiast w Apokalipsie przedzierając się przez kolejne warstwy możemy dotrzeć do proroctw, które odnosiły się pierwotnie do doświadczeń środowiska żydowskiego. Zatem kierunek odwrotny analityczny wydaje się bardziej uzasadniony, ponieważ prowadzi nas do doświadczeń wspólnoty chrześcijańskiej, która w świetle wiary w Chrystusa odnosiła do swoich przeżyć już istniejące przepowiednie. Ten ścisły związek z wydarzeniami historycznymi epoki redakcji Apokalipsy został zaprezentowany na wybranych tekstach i jest propozycją do dalszej refleksji nad kolejnymi fragmentami Apokalipsy św. Jana.

Wszelkie próby oderwania proroctw Apokalipsy od konkretnej sytuacji historycznej ich sformułowania są narażone na niebezpieczeństwo błędnego odczytania przesłania, a czasami są próbami celowego manipulowania treścią dla doraźnych celów życia społecznego lub religijnego. Między innymi Apokalipsa tak często jest wykorzystywana przez różne grupy religijne do manipulowania poglądami ich członków, stąd aktualność podejmowanej refleksji.